Na jakie parametry i funkcje zwrócić uwagę przy zakupie spawarki?
Zakup spawarki zawsze wiąże się z koniecznością dokonania wyboru spośród tysięcy ofert i, co ważniejsze, analizy własnych potrzeb i możliwości. Czyli do czego ta spawarka jest rzeczywiście potrzebna, co będzie spawać, gdzie będzie pracować? Czy w domu, czy w małym warsztacie, czy w firmie? Jak będzie wykorzystywana? Jaką powinna mieć sprawność? Jakie spawarka powinna mieć parametry?
Co musisz wiedzieć przed zakupem spawarki?
W celu dokonania właściwego wyboru trzeba zapoznać się z danymi technicznymi spawarek, przeczytać tabele informacyjne, wiedzieć co to oznacza „maksymalny prąd” i poprawnie rozpoznawać funkcje jakie oferuje dana spawarka. Co jest tak naprawdę ważne? Jak rozumieć i interpretować te wartości. Parametry spawania to bardzo szerokie pojęcie mające znaczny wpływ na proces spawalniczy, poznanie ich jest niezbędne do tego, by skutecznie używać spawarkę i wykorzystywać pełnię jej możliwości.
Najważniejsze parametry urządzeń spawalniczych są zawsze wspólne dla każdego urządzenia spawalniczego i związane są ze źródłem je zasilającym. Każde z tych z tych urządzeń jest zasilane prądem elektrycznym, a wraz z nim napięciem określanym przez Wolty [V] i natężeniem określanym przez Ampery [A].
Migomaty w sklepie allweld.pl
Bez jakich funkcji nie obędzie się żaden spawacz?
Wolty są głównym parametrem do regulacji spawarek typu MIG/MAG. Regulując ten parametr wpływamy na charakter łuku spawalniczego, jego moc penetracji w materiał spawany, ogólniej mówiąc na długość łuku spawalniczego. Oczywiście im grubsze materiały będą spawane tym większy zakres regulacji tego parametru [V] będzie niezbędny. Zazwyczaj urządzenia zasilane na 230 V, czyli podłączane do zwykłego gniazdka posiadają zakres od 14 [V] do 28 [V], zaś te które są zasilane tzw. siłą, czyli 400 V posiadają zakres od 14 [V] do 32 [V].
Innym parametrem, a właściwie funkcją spawania, jest Pulse i Dual Pulse. Urządzenia z tą funkcją mają zdecydowanie szersze zastosowanie, choćby z powodu poprawy charakterystyki dostarczanego materiału do jeziorka spawalniczego. Ww. funkcje wpływają na przekrój spoiny, jakość lica, mniejszą ilość odprysków, a w przypadku Dual Pulse otrzymujemy dodatkowo charakterystyczną „rybią czy też smoczą łuskę”.
Z kolei funkcja 2T/4T (dwutakt/czterotakt) stosowana jest standardowo dla urządzeń typu MIG/MAG, spawarki TIG, a także plazm. Jest to jeden ze sposobów rozpoczynania i zakańczania spawania, funkcja ta jest uruchamiana i sterowana z pozycji palnika (uchwytu spawalniczego). W tzw. dwutakcie (2T) wykonujemy dwa ruchy spustu od momentu rozpoczęcia, aż do zakończenia spawania – zazwyczaj stosuje się tą funkcję do wykonania krótkich spoin. W czterotakcie (4T) wykonujemy cztery ruchy; przewagą tej funkcji jest większa ergonomia spawania polegająca na tym, że między pierwszym naciśnięciem (1 takt), a odpuszczeniem (2 takt) spustu uchwytu spawalniczego nie trzymamy przycisku spustowego wciśniętego. Wpływa to na mniejsze zmęczenie podczas procesu spawania co znacznie podnosi efektywność i jakość tworzenia dłuższych spoin.
SPOT to określenie funkcji z przeznaczeniem do tzw. szczepiania, spawania cienkich materiałów np. karoserii samochodowych. W tej funkcji, zarówno przed, jak i po zakończeniu spawania następuje wypływ gazu, zabezpieczający spoinę przed wniknięciem do jej wnętrza tlenu. Z kolei, po wygaśnięciu łuku spawalniczego, gaz ma funkcję chłodzącą. Parametrami stosowanymi do właściwego nastawienia tej funkcji jest czas zgrzewania [s], czyli czas w jakim urządzenie wykonuje spoinę.
Indukcyjność, lutospawanie, co jeszcze?
Innym istotnym parametrem jest regulacja indukcyjności (oznaczana na panelu urządzenia poprzez znak oznaczający cewkę z możliwością regulacji) określa ona tzw. „twardość” łuku spawalniczego, która umożliwia głębokie wtopienie - zmniejszenie indukcyjności - w materiał, kosztem zwiększonej ilości rozprysków. Z kolei bardziej miękki łuk tworzy tzw. spoinę rozlaną (płaską), cechującą się mniejszym wtopieniem, dzięki zwiększonej indukcyjności. Zazwyczaj, fabrycznie spawarki mają ten parametr ustawiony na wartości środkowej. Regulacja indukcyjności jest dobrym połączeniem z funkcją lutospawania.
Funkcje synergiczne, czyli częściowo automatyzujące ustawienia spawarki, takie jak: FLUX, SS (CrNi), CS (Fe), AlMg/AlSi, CuSi to nic innego niż skrótowce nazw materiałów spawanych, określające najczęściej dodatki stopowe lub ogólny skład danego stopu materiału.
Wyróżniającą się funkcją jest FLUX, odnoszący się do spawania drutem samoosłonowym (uwaga: nie mylić z drutem proszkowym, rdzeniowym np. rutylowym, zasadowym czy metalicznym). Spawając tą funkcją przy pomocy półautomatu spawalniczego (MIG/MAG) nie ma potrzeby dostarczania z zewnętrznego źródła gazu osłonowego, ponieważ gaz jest wytwarzany w procesie topienia się proszku zawartego w rdzeniu drutu. Możemy tą metodę porównać do spawania elektrodą otuloną, tylko w tym przypadku, w rdzeniu spoiwa znajdują się substancje chroniące spoinę przed czynnikami wpływającymi negatywnie na jej jakość.
System AUTO odwołujący się do głównej funkcji wielofunkcyjnej spawarki. Jest ustawieniem w pełni synergicznym, gdzie parametrami do ustawienia pozostaje jedynie grubość spawanego materiału, jego rodzaj, średnica drutu czy też rodzaj gazu osłonowego. Po podaniu, włączeniu ww. parametrów, urządzenie spawalnicze automatycznie dobierze pozostałe parametry i umożliwia szybkie rozpoczęcie spawania. Funkcja ta jest wykorzystywana zarówno przez początkujących spawaczy, jak i przez osoby szukające podniesienia efektywności procesów spawania. Oczywiście, także w tej funkcji spawarki posiadają dalszą możliwość doprecyzowania prądu spawania.
Spawanie TIG - z czym to się je?
Spawarka TIG to urządzenia spawalnicze z możliwością spawania prądem DC (stałym/prostym) lub prądem AC (prąd przemienny). Metoda ta posiada możliwość spawania wielu materiałów, takich jak m.in. stal czarna, żeliwo, stal nierdzewna (kwasoodporna, żaroodporna), tytan, stopy aluminium czy nawet mosiądz. Urządzenia te pozycjonuje się jako zdecydowanie bardziej precyzyjne, z racji na charakter ich łuku spawalniczego, jak i możliwość doprecyzowania procesu spawania.
TIG DC posiada mniejszą ilości parametrów do nastawienia, z kolei TIG AC ma zdecydowanie większe możliwości regulowania posiadanym parametrów. Podstawą jest oczywiście prąd spawania, regulowany jako natężenie [A]. Jego regulacja pokazuje siłę oraz szerokość strumienia łuku elektrycznego, które to parametry wpływają na temperaturę jaka jest wytwarzana i dzięki temu jest możliwe spawanie coraz to grubszych materiałów. Należy jednak pamiętać, że przegrzanie materiału nie jest właściwe, dlatego ważne jest dobranie optymalnych ustawień.
Nastawienia schodkowe w urządzeniach TIG to rozwiązanie umożliwiające optymalne ustawienie spawarki. Rozpoczyna się od tzw. przed wypływu gazu (regulacja w sekundach [s]), który tworzy początkową, odpowiednią atmosferę ochronną wokół spawanego miejsca, która później jest utrzymywana automatycznie w dalszych częściach procesu spawania. Celem tego rozwiązania jest wzmocnienie spoiny, co jest możliwe dzięki brakowi tlenu spowodowanym przed wypływem gazu z palnika spawalniczego. Trzeba pamiętać, że nadmiar tlenu powoduje porowatość spoiny, a co za tym idzie jej osłabienie. Następnie ustawiamy prąd startu [A], który powinien znajdować się w niższych wartościach, w celu uniknięcia tzw. szoku termicznego elektrody (wolframowej), jak i dla spawanego materiału. Duży, nagły skok temperatury to ogrom energii, która gwałtownie się rozprzestrzenia i równocześnie negatywnie wpływa na proces spawania. Można to porównać do uderzenia młotkiem z całym impetem w blachę, gdzie oprócz nagłego hałasu, powstają także drgania materiału, spowodowane oddaniem energii zmagazynowanej na obuchu młotka i przekazaniem jej do blachy. Dlatego w procesie spawania dążymy do tzw. łagodnego startu, nastawiając prąd startu [A] w czasie narastania prądu [s] aż do prądu górnego. Cykl pulsu [%], to z kolei, procentowy udział prądu górnego do prądu dolnego w znaczeniu długości trwania najwyższego i najniższego prądu..
Z kolei częstotliwość pulsu [Hz] to częstotliwość z jaką zapętlone jest narastanie i opadanie prądu, czyli gdy prąd jest w górnych wartościach to następuje nadtopienie spawanego materiału spawanego i wprowadzenie spoiwa do jeziorka spawalniczego. Gdy wartość prądu obniża się, to powoduje wychładzanie, ale nie wygaszanie jeziorka spawalniczego, co zapewnia ciągłość, ale i równoczesną redukcję ciepła wprowadzanego do materiału. Tą dolną wartość określamy prądem bazy [A]. Z kolei opadanie prądu [s] to zminimalizowanie negatywnych skutków nagłego spadku natężenie prądu, jak i w następstwie temperatury, spowodowanych redukcją energii. Należy płynnie zredukować zejście z prądu głównego do prądu wygaszenia krateru [A]. Zbyt gwałtowny, nagły spadek energii w jeziorku spawalniczym powoduje zbyt szybkie zastygnięcie spoiny, co utworzy tzw. krater, który traktujemy jako nieprawidłowość w spoinie. Powoli wygaszając materiał, przy pomocy opadania prądu, praktycznie minimalizujemy ryzyko powstania tego błędu. Po wypływ gazu [s] to studzenie spoiny i elektrody (wolframowej) przy pomocy gazu osłonowego. Dzięki temu elektroda, jak i spoina nie zostanie utleniona, co znacznie wpływa na wytrzymałość spoiny, a w przypadku elektrody na jej żywotność.
Dodatkowo w TIG, dla funkcji AC rozróżniamy tzw. cykl AC [%] oraz częstotliwość AC [Hz], które zostały opisane powyżej przy prądzie DC. Dodatkowo bardzo trzeba zwrócić uwagę na to, że zmiana prądu w AC ma funkcję topienia materiału spawanego i wypychania tlenków aluminium. Tlenki aluminium mają bardzo wysoką temperaturę topnienia, z tej racji nie staramy się zwiększać tej temperatury na tyle by się ich pozbyć, ponieważ nie należy przegrzewać spawanego materiału, tylko w momencie, gdy aluminium ma już na tyle wysoką temperaturę, że zaczyna wrzeć, siły kapilarne wypychają tlenki na brzegi spoiny. Dzięki temu unikamy ich wewnątrz spoiny a co z tym idzie poprawiamy jakość i wytrzymałość spoiny.
O czym jeszcze warto pamiętać przy zakupie spawarki?
Innym istotnym parametrem, często pomijanym przy wyborze sprawki jest grubość przewodów spawalniczych i zasilających źródło. Im są one grubsze, np. 2,5 mm2 w urządzeniach SKANDI KRAFT MIG 220, tym jest lepsze i bezpieczniejsze dostarczanie energii do spawarki.
Plazma, czyli przecinarka plazmowa jest określana poprzez parametry odnoszące się do prądu cięcia, jest nim natężenie [A] regulujące długość i moc łuku. Wyższe parametry to grubsze elementy, które możemy ciąć, żłobić czy przebijać. Z kolei ciśnienie powietrza [MPa/bar] odpowiada za tworzenie strumienia plazmy, jak i również wypychanie materiału roztopionego ze szczeliny cięcia i jest zależne od mocy plazmy, zazwyczaj jest ustawiane w przedziale od 4 do 6 bar. Po wypływ gazu [s] w plazamach, to parametr, który studzi zespół palnika plazmowego, czyli elementy narażone na wysoką temperaturę. Właściwe ustawienie tego parametru ma istotny wpływ na żywotność zespołu elektrody i dyszy.
Powyższy artykuł nie wyczerpuje ogromu informacji związanych z parametrami i funkcjami urządzeń spawalniczych, ale daje podstawową wiedzę o parametrach i funkcjach urządzeń spawalniczych. Co ułatwi wstępny wybór odpowiedniej dla potrzeb spawarki, a odpowiednie, właściwe nastawienie parametrów umożliwia właściwe i efektywne oraz zgodne ze sztuką, a przede wszystkim bezpieczne wykonywanie danej metody spawalniczej.
Zobacz modele spawarek, które posiadają funkcje FAN STOP!
Przeczytaj także artykuł o tym jak zadbać o bezpieczeństwo podczas spawania.
Bezpieczeństwo podczas spawania
Zobacz inne ciekawe artykuły z naszego bloga:
- Spawanie ocynku - wszystkie najważniejsze informacje dotyczące spawania ocynku
- Spawanie Mosiądzu - wszystkie najważniejsze informacje dotyczące spawania tego metalu
- Spawanie aluminium - wszystkie najważniejsze informacje dotyczące spawania tego metalu
- Spawanie żeliwa - wszystkie najważniejsze informacje dotyczące spawania tego metalu
- Spawanie elektrodą - wszystkie najważniejsze informacje dotyczące spawania elektrodą MMA
- Spawarki inwertorowe - Wszystko o spawarkach inwertorowych
- Prostownik do akumulatorów - Zobacz polecane prostowniki do ładowania akumulatorów
- Oznaczenia spoin spawalniczych - Zobacz jakie są rodzaje spoin spawalniczych
Poradnik zakupowy:
- Spawarka dla amatora i początkującego majsterkowicza
- Spawarka inwertorowa do 500 zł
- Spawarka inwertorowa do 1000 zł
- Spawarka inwertorowa od 1000 do 2000 zł
- Jak wybrać odpowiednią spawarkę do swoich potrzeb